Fintech ở Việt Nam không còn đơn thuần là cuộc chơi của công nghệ mà đã trở thành cuộc đua đốt tiền khốc liệt để giữ chân người dùng. Từ miễn phí giao dịch, hoàn tiền, tặng voucher cho đến chi mạnh tay cho từng lượt cài app… Các startup sẵn sàng rót hàng trăm tỷ đồng chỉ để đổi lấy một lần chạm trên màn hình. Tuy nhiên, phía sau những chiến dịch rầm rộ là những áp lực tăng trưởng thần tốc, là kỳ vọng ngày một lớn từ nhà đầu tư và là cuộc cạnh tranh không khoan nhượng trong một thị trường ngày càng chật hẹp và bão hoà.
Thị trường fintech ở Việt Nam: Nóng nhanh nhưng chưa đủ bền
Thị trường fintech Việt Nam đang chứng kiến tốc độ tăng trưởng bùng nổ trong vài năm trở lại đây. Sự chuyển dịch thói quen tiêu dùng sang thanh toán không tiền mặt cùng với làn sóng số hóa mạnh mẽ hậu COVID-19. Đã tạo ra môi trường lý tưởng cho hàng loạt startup fintech mọc lên như nấm và gọi vốn thành công. Từ ví điện tử, cho vay tiêu dùng, đầu tư online đến mua bảo hiểm số… Người dùng có vô số lựa chọn chỉ qua một chiếc smartphone.
Tuy nhiên, tăng trưởng nhanh không đồng nghĩa với phát triển bền vững. Khi phần lớn startup fintech ở Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn “đốt tiền” để mua thị phần. Lợi nhuận chưa xuất hiện, chi phí vận hành ngày càng cao, trong khi mức độ trung thành của người dùng lại thấp do thói quen “săn khuyến mãi” và dễ dàng chuyển đổi giữa các nền tảng.
Mặt khác, hành lang pháp lý cho fintech vẫn còn đang hoàn thiện, khiến nhiều mô hình kinh doanh rơi vào trạng thái “xám”, khó mở rộng quy mô một cách bài bản. Trong khi đó, các ngân hàng truyền thống cũng đang nhanh chóng đầu tư công nghệ và tung ra sản phẩm tài chính số cạnh tranh trực tiếp với startup. Thị trường nóng, người dùng đông nhưng nền tảng vận hành, quản trị dữ liệu, lợi thế công nghệ lõi vẫn chưa đủ vững chắc để đảm bảo một cuộc chơi dài hạn. Từ đây có thể thấy một điều, fintech ở Việt Nam đang đi rất nhanh nhưng nếu không cẩn thận, sẽ thiếu độ bền để đi xa.
Startup fintech đang “đốt tiền” theo những cách nào?
Trong cuộc đua giành giật sự chú ý và giữ chân người dùng, các startup fintech ở Việt Nam không ngần ngại “đốt tiền” theo nhiều cách khác nhau. Mỗi chiến dịch là một cuộc chơi tiêu tốn hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng. Từ những chương trình ưu đãi trực tiếp cho người dùng đến các khoản đầu tư marketing khổng lồ chỉ để không bị quên lãng trên thị trường.
Ưu đãi nạp tiền, hoàn tiền, giảm phí liên tục
Đây là hình thức “đốt tiền” phổ biến nhất và cũng tiêu tốn nhiều ngân sách nhất. Nhiều ví điện tử và nền tảng fintech sẵn sàng hoàn tiền 10 đến 50% khi người dùng thực hiện giao dịch lần đầu, miễn phí nạp, rút tiền hoặc tặng voucher hấp dẫn khi thanh toán qua app. Mục tiêu là tạo thói quen sử dụng và hình thành cảm giác “được lợi” mỗi khi người dùng giao dịch.
Trả thưởng cho hành vi sử dụng
Ngoài khuyến mãi trực tiếp, nhiều startup áp dụng chính sách trả thưởng theo hành vi, mời bạn bè nhận tiền, điểm thưởng tích lũy theo số lần giao dịch hoặc nhận quà khi sử dụng đủ số lần trong tháng. Cách tiếp cận này giúp kéo dài vòng đời người dùng và thúc đẩy thói quen sử dụng thường xuyên hơn.
Chi đậm cho ADS và KOLs để giữ “spotlight”
Sự cạnh tranh khốc liệt khiến các startup fintech phải liên tục xuất hiện trên truyền thông, mạng xã hội và các nền tảng quảng cáo số. Từ banner ngoài trời, TVC đến Facebook, YouTube, TikTok… Đâu đâu cũng thấy hình ảnh của các app fintech với gương mặt đại diện là loạt KOLs đình đám. Mục tiêu là giữ sự hiện diện trong tâm trí người dùng, xây dựng nhận diện thương hiệu và tạo hiệu ứng đám đông.
Thế nhưng, chi phí để duy trì độ phủ này không hề nhỏ. Trong bối cảnh chưa có dòng tiền ổn định, việc “nuôi” chiến lược marketing quy mô lớn này đôi khi giống như đang đi dây trên lưỡi dao, hấp dẫn nhưng đầy rủi ro tài chính nếu không kịp chuyển hóa thành giá trị dài hạn.
Mặt trái của cuộc đua đốt tiền không hồi kết
Chiến lược “đốt tiền” giúp startup fintech ở Việt Nam nhanh chóng thu hút người dùng và tạo sóng trên thị trường nhưng cũng mang đến nhiều hệ lụy nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Khi tăng trưởng bị đặt nhầm chỗ, giá trị thật bị đánh đổi để lấy tốc độ, cuộc đua sẽ sớm biến thành vòng xoáy đốt vốn không lối thoát.
Burn rate cao, khó gọi vốn, thiếu mô hình bền
Một trong những bài toán khó nhất của các startup fintech hiện nay chính là burn rate . Tốc độ đốt tiền quá nhanh trong khi mô hình tài chính vẫn chưa ổn định. Phần lớn các startup vẫn đang sống nhờ vốn đầu tư và khuyến mãi, thay vì tạo ra dòng tiền thật từ giá trị sản phẩm. Hệ quả là nhiều startup “hết máu” chỉ sau 1 – 2 năm hoạt động, dù từng được truyền thông ca ngợi rầm rộ.
Trong bối cảnh này, các nhà đầu tư ngày càng thận trọng, ưu tiên các dự án có chiến lược tài chính rõ ràng, mô hình vận hành bền vững và khả năng mở rộng thực tế. Việc gọi vốn không còn đơn thuần là thuyết phục bằng tầm nhìn mà phải thể hiện được năng lực thực thi.
Đây chính là lúc các nền tảng như WonPitch hình thành và thể hiện vai trò thiết yếu. WonPitch không chỉ là nơi kết nối startup với nhà đầu tư mà còn là đơn vị hỗ trợ startup xây dựng bộ hồ sơ gọi vốn một cách bài bản. Từ chiến lược tài chính, kế hoạch tăng trưởng đến lộ trình vận hành minh bạch. Việc chuẩn bị tốt ngay từ đầu không chỉ giúp startup gia tăng tỷ lệ nhận vốn mà quan trọng hơn, là tạo tiền đề để xây dựng mối quan hệ đồng hành lâu dài với các quỹ đầu tư nghiêm túc – Những người sẵn sàng rót vốn cho giá trị thật, chứ không phải chỉ vì hiệu ứng nhất thời.
Người dùng bị nuôi thói quen hưởng ưu đãi
Việc liên tục tặng quà, hoàn tiền, miễn phí khiến người dùng hình thành thói quen tiêu dùng dựa trên ưu đãi chứ không phải vì giá trị thật của sản phẩm. Đây là con dao hai lưỡi. Khi hết khuyến mãi, tỷ lệ rời bỏ cao, người dùng dễ dàng chuyển sang nền tảng khác có ưu đãi hấp dẫn hơn. Cuối cùng, startup phải chạy theo cuộc chiến khuyến mãi vô tận, thay vì đầu tư vào sản phẩm cốt lõi và giữ chân khách hàng bằng chất lượng dịch vụ.
Dễ mất kiểm soát chi phí
Trong giai đoạn tăng trưởng nóng, nhiều startup sẵn sàng chi đậm cho marketing, phát triển tính năng mới, chăm sóc khách hàng,… với kỳ vọng tăng trưởng thần tốc. Nhưng nếu không có hệ thống kiểm soát chi phí hiệu quả, khoản đầu tư này sẽ nhanh chóng biến thành gánh nặng. Khi dòng tiền không quay về kịp, startup fintech ở Việt Nam rơi vào trạng thái mất cân đối tài chính và buộc phải cắt giảm nhân sự, ngừng sản phẩm hoặc tệ hơn là đóng cửa.
Fintech Việt cần chuyển từ “đốt tiền” sang xây hệ giá trị
Dù đối mặt với nhiều thách thức nhưng thị trường fintech ở Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng chưa được khai thác. Với lợi thế dân số trẻ, tỷ lệ sử dụng tiền mặt vẫn còn cao và nhu cầu tiếp cận các dịch vụ tài chính số ngày càng tăng. Đây là mảnh đất màu mỡ cho những startup thực sự hiểu ngành và kiên trì tạo giá trị lâu dài.
Thay vì tiếp tục “đốt tiền” để đổi lấy lượt tải app hay giao dịch ngắn hạn, các startup cần chuyển mình sang tư duy xây hệ giá trị bền vững. Điều này không chỉ nằm ở việc tạo ra sản phẩm hữu ích mà còn là xây dựng trải nghiệm người dùng sâu sắc – Từ việc cá nhân hoá dịch vụ bằng AI, hỗ trợ quản lý tài chính thông minh, đến việc tích hợp trọn bộ giải pháp như thanh toán, tiết kiệm, vay vốn, giải trí, đầu tư và bảo hiểm trong một hệ sinh thái thống nhất, tiện lợi và liền mạch.
Bên cạnh đó, việc xây dựng lòng trung thành không thể dựa vào khuyến mãi mà phải đến từ sự tin tưởng và giá trị thực tế mà người dùng nhận được mỗi ngày. Những fintech sống sót và vươn lên trong giai đoạn tới sẽ là những người hiểu thị trường, hiểu hành vi tài chính người Việt và đủ bản lĩnh thoát khỏi tư duy “bắt trend”, chạy theo thị phần ngắn hạn.
Cuộc chơi đang dần chuyển hướng. Từ “đốt tiền” sang xây giá trị, đó không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn để fintech Việt đi được đường dài. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của những tập đoàn như WonJSC đang đóng vai trò như nền móng hỗ trợ hệ sinh thái, giúp các startup không chỉ hoạch định chiến lược rõ ràng. Mà còn chuẩn hóa quá trình phát triển bền vững thông qua hệ sinh thái kết nối đầu tư chuyên sâu.
Fintech ở Việt Nam không thiếu cơ hội nhưng đã đến lúc phải chuyển từ đốt tiền sang xây giá trị thật. Cuộc chơi đường dài đòi hỏi tư duy bền vững, mô hình rõ ràng và sự đồng hành đúng đắn. Những startup đủ tỉnh táo và có chiến lược đúng đắn sẽ là những người trụ lại sau cùng.